Як вядома, амаль ва ўсіх еўрапейскіх мовах зварот да Бога і ветлівы зварот да чалавека – ідэнтычныя і адрозніваюцца часам толькі напісаннем (з вялікай ці з малой літары). Напрыклад, грэц. ??????-?????? (да Бога) – (да чалавека), лац. Dominus – dominus, італ. Signore – signore, ням. Herr – Herr, рус. Господь – господин. І ў гэтым […]
“Жыцьцё і сьмерць – усё мінае…” Якуб Колас. Калі паэт пражывае свой век і памірае, акружаны дзецьмі і ўнукамі, у сваім ложку, дык наўрад ці жыцьцё ягонае і сьмерць стануць легендай. Вунь Гётэ, скажуць, няхай і вялікі паэт, але ж колькі жыў!.. Столькі жыць, калі ты паэт, непрыстойна. Ды яшчэ ў дабрабыце, заможна. Не пашчасьціла […]
О Обедница – абедніца. Обет – абяцанне, зарок. Обетование – абяцанне. Обетованная земля – абетаваная зямля. Обиходный – абыходны. Обиход – абыход, абыходак. Обитель – абіцель. Облачаться – аблачацца. Облачение – аблачэнне. Облеченный – адзеты, апрануты. Обличительное богословие – выкрывальнае багаслоўе. Обожение – абожанне. Обручение – 1) (царкоўны чын) абручэнне; 2) (нар.) заручыны. Обстояние – […]
Предисловие Библейская комиссия Белорусской Православной Церкви одну из своих главных задач видит в том, чтобы накапливать, разрабатывать, надлежащим образом испытывать и внедрять в современное употребление тот фонд лексики, который может служить утверждению национального языка как языка церковного, пригодного для богослужебного употребления. Сейчас, по благословению митрополита Минского и Слуцкого Филарета, составлен короткий цековнославянско-белорусский словарь религиозных и […]
Янка Купала ня толькі буйнейшая постаць у гісторыі беларускае літаратуры, кyльтуры. Ён – сама жывая гісторыя, драматычная легенда высьпяваньня сучаснае думкі, нацыянальнага самаўсьведамленьня й самасьцьверджаньня беларуса і Беларусі. Адзін з галоўных напрамкаў гэтага самавыяўленчага працэсу – ідэя беларускае дзяржаўнасьці, асэнсаваньне якой у творчасьці паэта і прапануецца ў гэтым артыкyле. Варта пры тым удакладніць. Дзяржаўніцкі (неБССР-аўскі) […]
З прыняццем хрысціянства на тэрыторыю Старажытнай Русі трапілі культурныя дасягненні заходніх краін. З Візантыі патокам пацяклі кнігі, якія далучалі Русь да сусветнай цывілізацыі. Гэта былі кнігі на грэчаскай, лацінскай і славянскай мовах, апошнюю мы зараз ведаем як царкоўнаславянскую. Царкоўнаславянская мова — старажытнаславянская літаратурная мова, пашыраная ў ХІ-ХVIII стст. Паводле паходжання — гэта стараславянская мова, у якую праніклі […]
На нашу думку, дагэтуль, працуючы па асобным напрамкам, мовазнаўцы, кнігазнаўцы, філёзафы пазабываліся аб агульнае канцэпцыі вывучэньня гісторыі перакладаў Бібліі на старабеларускую мову. Па-першае, патрэба акрэсьленыя храналёгія, якая б улічвала не толькі друкаваныя творы, але і рукапісы, не толькі пераклады асобных кніг, але і фрагмэнты. Яна можа выглядаць наступнае: 1. Даскарынаўскі час – канец ХV – […]
На важнасць ісландскіх сагаў для вывучэння ранняй гісторыі зямель, якія сёння называюцца Беларусь і Украіна, упершню звярнуў увагу беларускі вучоны Язэп-Юліян Сянкоўскі ў 1834 г. Гэты выдатны, талентавіты чалавек, акрамя ўсяго іншага , быў заснавальнікам “Библиотеки для чтения” – першага “тоўстага” літаратурнага ячасопіса ў Расійскай імперыі. Самы першы нумар “Библиотеки...” змяшчаў пераклад на рускую мову […]
У “Правілах беларускай арфаграфіі і пунктуацыі” адносна напісання літары я гаворыцца “Карэннае я пішацца нязменна...” [1] Гэта правіла лёгка рэалізуецца на пісьме толькі ў тых выпадках, калі шляхам падбору аднакарэнных слоў, або змяненнем слова склад з я можа аказацца пад націскам: дзесяць – дзесяты, цяжкавата – цяжка, вязаць – вяжаш і г. д. Калі ж […]
Час ідзе па крузе, і пэрсанажы, якія, як нам здавалася яшчэ нядаўна, належаць літаратурнай мінуўшчыне, вяртаюцца, нават не мяняючы аблічча. І вяртаюцца яны не паасобку, а з усім сваім атачэньнем, зь сябрамі і ворагамі, з суседзямі, дзецьмі й старымі бацькамі... Са старонак раману Наварыча “Літоўскі воўк” да нас вяртаецца пінская шляхта. Ня верыце? Дарэмна. Дзея […]
Нядзеля, 20 лютага 2011
Няма каментараў