Ю ЮШКУ СПУСЦІЦЬ. Разбіць нос, так выцяць па носе, што з носу пацячэ кроў. Малы, а карузлівы такі! Лезціме, лезціме, пакуль хто юшку спусціць. Гл. р., пас. Я. Куп. Што даўней? Што вы тое бываляшняе бясконца хваліце? За адну зямлю папабіліся! Юшку спускалі адзін аднаму. Гл. р., Кл. Я ЯЗЫК АБ ЗУБЫ (каля зубоў) БІЦЬ. […]
Ш ШАРВАРКУ АДРАБЛЯЦЬ. З адцен. іран. Абы адбываць абавязак, абыякава працаваць, не клапоцячыся, не рупячыся пра вынік працы, пра поспех. Наша афіцыянтка ледзь ногі перастаўляе. Ну, ані не стараецца, — шарварку адрабляе. Малад. р., Радашк. Лесніку ў паноў не выпадала шарварку адрабляць. Там трэ' было рабіць і нагамі і рукамі, і мазгаваць трэба. Стаўб. р., […]
Ч ЧАМУ НЕ! Як сцверджанне: можна! згода! а як жа! — Падвязіце мяне трохі, бо і я ў гэтую сторану іду. — А мой саколік, чаму ж не! — можна, садавіцеся [сядайце]. Лід. п., Хільч. (М. Фед., ЛБ, ІІ, 1). — Навучы ты мяне гэтак граць. — Добра, — чаму не! — адно бяда, што […]
Ц ЦАНЫ НЯМА каму, чаму. Вельмі дарагое, неацэннае. Свёкра прадала — шэлег узяла, ...татку купіла — сто рублёў дала, а за мамку-матачку цаны няма. Гом. п., Дзятл. вол. (З. Радч., ГНП). А з яго рабоцька — цаны няма. Акцябр. р., Рацм. Надта ж люблю сваё [прыгатаваную сваімі рукамі каўбасу, вяндліну], і цаны на яго няма. […]
Х ХАДЗІЦЬ ГАЛАВОЮ. Гл. НА ГАЛАВЕ (на галовах, галавою) ХАДЗІЦЬ. ХАДЗІЦЬ НА ВАДУ. Ганяць плыты. Хадзілі на ваду. Гл. р., Кл. Сходзіш на ваду — капейка ў кішэні. Тамсама. На ваду хадзіў. Гл. р., Зубар. Любіў на ваду хадзіць. Гл. р., Хал. ХАДЗІЦЬ НА ГАЛАВЕ (на галовах). Гл. НА ГАЛАВЕ (на галовах, галавою) ХАДЗІЦЬ. ХАДЗІЦЬ […]
У У АБЦУГІ БРАЦЬ (узяць) каго. Гл. БРАЦЬ У АБЦУГІ (у шчыпцы) каго. У АДНЫХ ГАДАХ (гадках). Гл. АДНЫ ГАДЫ (гадкі). У АДЗІН ГОЛАС. 1. Згодна, зладжана (казаць, прасіць, прапаноўваць, патрабаваць, выказваць згоду). Ведама, у карчме заўжды людзей шмат. Сеў ён сабе ў куточку дый прыслухоўваецца, што людзі гавораць. Толькі ось чуе ён, што ўсе […]
Т ТАГО І ТАГО. Ужываецца для скарачэння паведамлення, каб не паўтараць, пра што ўжо паведамілі. — Чаго ты ідзеш у свет? — Таго і таго, — кажа ён. Сл. п., Чудз. (А. Сержп., КАБСП) — А чаго ты маўчаў? — Таго і таго, — кажу. Гл. р., Кл. — А цяпер? — Таго і таго, […]
С САБАКАМІ ІРВАЦЬ. Моцна балець. Не відзіла [не бачыла] крапівы, абстрыкалася, цяпер ногі сабакамі ірвуць. Уш. р., Арэх. (Лінг. зб.). Нахадзіўся за дзень па лесе, аж ногі сабакамі ірвуць. Тамсама. САБРАЦЬ НА СТОЛ. Гл. ЗБІРАЦЬ НА СТОЛ. САДЗІЦЬ НА ПАСАД. Гл. НА ПАСАД САДЗІЦЬ. САДЗІЦЬ ПАСАД (у пасад). Гл. ПАСАД (у пасад) САДЗІЦЬ (слаць). САЛА […]
Р РАБІНАВАЯ (арабінавая) НОЧ. Цёмная, з ветрам, маланкаю, грымотамі і навальным дажджом ноч. Гл. цікавыя меркаванні пра паходжанне гэтага выразу ў кнізе члена-карэспандэнта АН СССР Ф. П. Філіна “Лексика русского литературного языка древнекиевской эпохи” (Уч. зап. Ленинград, пед. ин-та им. А. И. Герцена, т. 80, 1949, стар. 258—259), у артыкуле А. М. Фінкеля (“Вопросы языкознания”, […]
П ПАБІЦЦА Ў ЗАКЛАД. Гл. ІСЦІ (біцца) У ЗАКЛАД. ПАБРАЦЦА ЗАГРУДКІ. Гл. БРАЦЦА ЗАГРУДКІ. ПА ВЕК вякоў (ве*каў). Да скону, назаўсёды. Даўбі [дзятлу] па век ве*каў, што сабе хочаш і калі хочаш. Рэч. п. (Ч. Пятк., КДПР). Такі мур будзе па век вякоў. Калінк. р., Юр. ПАВЕСІЦЬ ГАЛАВУ. Гл. ГАЛАВУ ЗВЕСІЦЬ (павесіць). ПАВЕТРЫЦЬ НОСАМ. Гл. […]
Субота, 15 кастрычніка 2011
Няма каментараў